Marokko is het land wat op een driesprong ligt. Het is Noord Afrika, maar kent Arabische invloeden en heeft direct contact met Europa. Na een goede vlucht waren we aangekomen in Casablanca. De afhandeling van de bagage verliep heel snel. Na kennismaking met de reisleider, chauffeurs en de reisgroep was het tijd om naar het hotel te gaan. Het was immers al 3 uur in de nacht Nederlandse tijd. We zijn in Marokko!

Casablanca, Rabat en Meknes

De volgende ochtend namen we de bus naar de eerste en bekendste trekpleister van Casablanca, de Hassen II moskee. Deze moskee kan ruim 100.000 mensen aan die tijdens de gebedstijden. De minaret is zeker 200 meter in hoogte. Zo een grote moskee aan zee geeft een indrukwekkend beeld en zeker in de vroege ochtend wanneer het nog wat mistig is.

Na dit bezoek vertrokken we richting Rabat, de hoofdstad van Marokko. Daar bezochte we het mausoleum van Mohammed V. Een heel mooi gebouw met een indrukwekkend  en typische erewacht. Naast de mausoleum zijn nog overblijfselen te zien van een oude moskee. Van deze moskee is alleen nog de minaret te zien. In het mausoleum is veel mozaïek te vinden. Naast de oud koning Mohammed V, heeft ook de vorige koning Hassan II hier zijn rust plaats.

We lieten Rabat achter ons en reden naar de volgende koningsstad, Meknes. Meknes behoort tot de koningssteden van Marokko samen met Rabat, Fez en Marrakesh. In Meknes bezochte we de plaatselijke medina en het mausoleum van de koning, Moulay Ismail. Onder zijn bewind was de stad Meknes de hoofdstad van toenmalig Marokko. Ook hier is veel mozaïek te vinden en vele kleurpatronen.

De medina van Meknes is een mengelmoes van geuren en kleuren. De geur van vlees die schoon aan de haak wordt geslagen tot de kleurige kruidenhopen en zoetigheid. Kenmerkend van de medina is dat het er nauw en druk is. Zo ook in deze medina. Vooral in de slagershoek ruikt het niet fris en hoor je het gekraai van de kippen die worden verhandeld. De zoetigheid wordt bevlogen door vliegen en bijen. Een medina is voor onze Nederlandse begrippen een drempel waarbij wij niet gewend zijn dat dieren zo worden behandeld en zullen wij een medina al snel heel vies vinden. Dat hoort bij het reizen naar een totaal andere omgeving met andere waarden. Na dit korte en toch indrukkend bezoek aan Meknes, zette de reis zich voort naar de volgende koningsstad en tevens culturele hoofdstad van Marokko, Fez.

Fez

Bij aankomst in Fez waren we direct de stad ingegaan om daar rond te kijken en alvast wat te zien van deze bekende stad. Op een plein vlakbij het koninklijk paleis staat een kleine kermis en daar is ook de ingang van de medina. Deze medina was echter al vroeg gesloten in verband met Ramadan. Op het plein was verder nog een kleine markt waar oude mobiele telefoons, schoenen en andere kleine attributen werden verkocht. Ook was er een verhalenverteller. Waarschijnlijk een komiek, want de groep moest erg om hem lachen.

De volgende ochtend stond een stadstoer op het programma. Zo reden we eerst naar een uitkijkpunt om zo over Fez te kijken en ons te oriënteren waar wat ligt zoals de medina, de Mellah (joodse wijk) en het rijke deel van Fez. Na dit uitkijkpunt zijn we langs een pottenbakkerij geweest om het proces te zien hoe daar tajineschotels en vazen worden gebakken en beschilderd. Verder zijn we met een plaatselijke gids door de medina gelopen en hebben we een oude Koranschool, tapijthandel en natuurlijk de befaamde leerlooierij bezocht. Alvorens het betreden van het gebied kregen we een mint takje om de geur van de dierenhuiden enigszins te verdoezelen. Al met al vond ik de geur meevallen, maar er waren mensen die er nogal misselijk van werden. De verkopers van de leerlooierij probeerde ons vanalles te verkopen. Van tassen tot leren jassen. Het spel van afdingen speelde ze erg goed.

Na de stadstoer stond er een heerlijke lunch te wachten. Ik had couscous met kip en natuurlijk mint thee. Daarna bezochte we nog een houtbewerkingsmuseum waar ze allerlei houten voorwerpen uit de Marokkaanse geschiedenis tonen zoals wapens, kisten, minbars en ander gereedschap. Na deze leerzame ochtend was de middag gepland om verder te reizen. De volgende bestemming was Beni Mellal.

Beni Mellal en Ouarzazate

Beni Mellal, deze stad ligt in het midden van Marokko was alleen een plaats om even de nacht door te brengen. De volgende ochtend stond er wederom een stuk reizen op het programma met bestemming Ouarzazate. De route van Beni Mellal naar Ouarzazate was zeer indrukwekkend. Een schitterend uitzicht over het Atlasgebergte met veel groen en rotsen. Langs de weg staan bewoners van dit gebied met natuurstenen, tajinepotten en andere souvenirs.

Voordat we naar het hotel reden, waren we eerst gestopt bij de Altas filmstudio’s. Veel bekende films met een Arabische wending worden namelijk in Marokko opgenomen, omdat de regering niet moeilijk doet over allerlei vergunningen in tegen stelling tot andere Arabische landen. Films zoals ‘Jewel of the Nile’, ‘Gladiator’, ‘Alexander’, ‘Passion of the Christ’, ‘Kingdom of heaven’, ‘Spy Game’ en ‘The Mummy’ zijn deels opgenomen in de buurt van Ouarzazate en Ait Benhaddou. Bij de Atlas studio zijn dan ook decor stukken te vinden van deze films. Zoals het slavendorp uit ‘Gladiator’, de tempel van de ‘The Mummy’ en het kasteel van ‘Kingdom of heaven’.

Na de filmstudio zijn we naar Ouarzazate gereden om de avond af te sluiten met een heerlijke Tajine kip met citroen. Na het eten waren we nog even wat inkopen wezen doen voor de jeepsafari in de Sahara.

Start Sahara jeepsafari naar de Tinfouduinen

Vandaag was het dan zover. De reis naar de Sahara begon met een mooie rit door de Hoge Atlas (Anti Atlas). Hoge pieken en diepe dalen en mooie kleuren. Er liepen ook jonge mannen met een kameleon en andere hagedissen die je tegen een kleine vergoeding op je arm kan laten lopen. Een schitterend beest die kameleon. Het veranderde ook daadwerkelijk iets verkleurde toen het op een wit t-shirt terecht kwam.

Al snel veranderde het landschap naar zanderige dorpen en voelde ik de temperatuur stijgen. Naar mate we verder reden, werd de omgeving nog zanderiger totdat we ook daadwerkelijk afscheid namen van het asfalt. Daar stonden ze dan, de dromedarissen. Met deze woestijndieren reden we over de Tinfouduinen naar het eerste kamp. Al snel viel de duisternis en konden we helaas niet van een hele mooie zonsondergang genieten, maar dat nam niet weg dat de kleuren van de woestijn volledig naar voren kwamen. De nacht werd behoorlijk verlicht door de maan. Hierdoor kwamen niet alle sterren zichtbaar naar voren zoals ik dat gezien heb in Wadi Rum, Jordanië. De vergelijking met Wadi Rum was wel de stilte. Geen rumoer, geen wind, geen verkeer.

Lees ook: Van Amman naar Akaba

Tamagroute, Mhamid en de Chegagaduinen

Wakker worden met een woestijn om je heen is altijd apart. Al snel wordt het warmer en warmer. Aangezien onze blanke huidjes niet opgewassen is tegen de hogere temperaturen, waren we vroeg op pad. Het was dus wel lekker om niet in de hitte te zitten de hele dag. De dag was dan ook gereserveerd voor een aantal leuke bezienswaardigheden en de reis dieper in de Sahara.

De dag begon bij Tamagroute. Een kashba waar een pottenbakkerij en een museum met oude Arabische en islamitische geschriften liggen. We liepen door de kashba, een donker en overdekte gang waarin de mensen daar ook echt wonen. Voor ons onvoorstelbaar, maar wel zo koel voor de Saharawarmte. We begonnen bij het geschriftenmuseum waar onder andere de stamboom van de profeet Mohammed ter inzage ligt. Verder zijn daar boeken te vinden over natuurkunde, wiskunde, astrologie en natuurlijk verschillende heilige geschriften waaronder ook de koran. Sommige geschrifte zijn meer dan 4000 jaar oud. De museumgids tevens professor deed zijn uiterste best met gebrekkig Engels om ons door de kamer heen te leiden. Hij deed dat met een hard stemgeluid, waarschijnlijk omdat hijzelf al aardig doof was.

Na het museum werden we teruggeleid door de kashba om bij 1 van de gidsen in zijn huis te kijken. Alleen enkele potten, pannen en kleden op de grond was het enige wat er in het huis aanwezig was. De muren en grond was gemaakt van leem een er kwam nauwelijks daglicht naar binnen. Als laatste konden we de pottenbakkerij bezoeken waar mensen deels ondergronds werken en waar kinderen helpen om de economie van Tamagroute te onderhouden. Kinderarbeid is dus hier nog steeds aan de orde.

Na dit aparte doch indrukwekkend bezoek was het tijd om de reis verder uit de bewoonde wereld te maken. Bij het plaatsje Mhamid namen we afscheid van de gebaande paden om door de woestijn te crossen naar ons volgend verblijf in de Chegagaduinen. Na een paar uur stopte we bij een ware oase. Bij deze oase nam onze eigen kok het water op en verwelkomde 2 mannen en een klein meisje ons. Met name dit kleine meisje was even het middelpunt. Ongeveer 10 mensen wonen bij deze oase dus het is niet iedere dag dat ze bezoek krijgen van een stel blanke Nederlanders.

Na een half uurtje zijn we verder gegaan en kwamen de zandduinen in zicht. Eindelijk waren we aangekomen bij het volgende kamp. Om bij te komen van de enerverende rit maakte de plaatselijke kampbeheerders en de kok mint thee en nootjes om wat te snoepen. Buiten was het behoorlijk warm. Later hoorde we dat de temperatuur in de zon boven de 50 graden Celsius was. Voor onze tere blanke huidjes was het dus zeker zaak om binnen te blijven of de schaduw op te zoeken. Aan het begin van de avond namen we plaats op een hoge duintop om te genieten van de zonsondergang.

Wederom had de kok een lekkere Kefta maaltijd gemaakt. Na het eten werden we vermaakt door de kampbeheerders, de kok en de chauffeurs met typische Afrikaanse en Berbers muziek en gezang om zo de avond te beëindigen en vallende sterren te spotten.

Zoutvlaktes en de terugreis naar Ait Benhaddou

In de vroege ochtend was het tijd om terug te gaan naar de bewoonde wereld. Om daar te komen, hadden we nog wat uurtjes te gaan om te crossen door de Sahara en over de zoutvlaktes. Deze uitgestrekte zoutvlaktes is in de wintertijd gevuld met water. Vooral in deze gebieden worden nog regelmatig fossielen gevonden. Verder zijn de zoutvlaktes zeer geschikt voor jeeps en motoren om te racen. Deze route is dan ook onderdeel van de klassieke Parijs-Dakar rally.

Na enkele uren schitterende landschappen gezien te hebben met bergen en zandduinen kwamen we weer op asfalt. Via deze weg reden we langs Foum Zguid en met een tussenstop in Tazenakht. Daar stond een heerlijke lunch op ons te wachten met verse groenten, couscous kip en als toetje sinaasappel met kaneel.

We vervolgde onze weg via de Hoge Atlas naar Ait Benhaddou. Een bekend plaatje dat in verschillende films is gebruikt, omdat dit dorp bestaat uit meerdere kashba’s. Denk bijvoorbeeld aan de scene in Gladiator waar we kennis maken met Proximo. Gedurende ons verblijf was het de laatste draaidag van de film ‘Prince of Persia’. Aan de rand van dit dorp zijn enkele hotels en restaurantjes te vinden. Overdag is dit dorp druk bezocht door toeristen.

Na onze aankomst in het hotel namen we allemaal een heerlijke douche om ons te ontdoen van al het zand en 2 dagen niet douchen is toch een zeldzaamheid. Na deze verfrissing begaven we ons naar de top van dit dorp om ook daar van de zonsondergang te genieten. Het uitzicht was zeer indrukwekkend en rond uit mooi. Heel begrijpelijk dat menig filmmaker deze omgeving gebruikt als onderdeel van de filmset. De avond werd afgesloten met een welverdiende verser dan vers gebakken pizza.

Marrakesh

Na het verblijf in Ait Benhaddou was het tijd om naar onze laatste stop te gaan. Onze laatste stop was Marrakesh. Vroeg in de middag kwamen we aan en al meteen was het duidelijk dat Marrakesh een stad is die heel anders is dan Casablanca, Fez of Ouarzazate. Deze stad is het broeierig warm en heel druk. De mensen hier zijn vrijer in het doen en laten en dat is te merken. De Marokkaanse bevolking kleden zich anders. Na een snelle lunch vertrokken we met de taxi naar het El Badi paleis. Aangezien het Ramadan was, sluiten de bezienswaardigheden al vroeg in de middag. Een rondje paleis moest helaas iets te snel worden afgelegd. Het paleis bezit nog oude zwembaden en een uitgebreid ondergrondse gangenstelsel. Verder was er een speciaal stuk ingericht waar de minbar te bezichtigen was. Helaas mochten hier geen foto’s van worden gemaakt. Uit respect hebben we dat dan ook gelaten.

Na het paleis vertrokken we via de medina naar het bekende plein van Marrakesh, de Djemaa el Fna. Dit plein leeft 24 uur per dag in een middeleeuwse zetting met slangenbezweerders, apenhouders, verhalenvertellers en handelaren. In de avond bezochte we wederom dit plein om er wat te eten en om de sfeer op te nemen. Ik vond de sfeer prima en apart, maar wel zeer toeristisch.

De terugreis

De volgende ochtend maakte we ons klaar voor de terugreis, maar niet voordat we een duik namen in het zwembad. Heerlijk om toch nog even te kunnen relaxen. Na het relaxtijd en de lunch was het dan toch echt tijd om te vertrekken. Vanuit Marrakesh reden we de nationale route naar Casablanca. Eenmaal in Casablanca aangekomen, hadden we daar ons laatste diner. Natuurlijk op Marokkaanse wijze. Na dit diner begaven we ons naar het vliegveld waar we om 1 uur in de nacht vertrokken naar Frankfurt om daar over te stappen met de vlucht naar Amsterdam.

We laten ook graag zien wat de route globaal is geweest.