Als jochie opgegroeid in de jaren 80 was ik groot fan van de film Top Gun. Deze jongensdroom om piloot te worden zou voor mij nooit werkelijkheid worden vanwege visuele beperkingen, maar dat neemt niet weg dat ik straaljagers en helikopters op een andere manier kan bewonderen. Het geluid van een straaljager is voor mij 1 van de mooiste geluiden. Met enige regelmaat bezoek ik locaties waar straaljagers in Nederland te zien zijn.

Hoewel ik geen spottersjunkie ben die langs vliegvelden gaat staan met een scanner en een verrekijker, vind ik het wel leuk om de open dagen van de Nederlandse Koninklijke Luchtmacht te bezoeken. De open dagen wordt ook wel de Luchtmachtdagen genoemd. Dit soort dagen levert altijd spectaculaire beelden op en het is twee dagen vol adrenaline en het geluid van after burners, heli’s en zware transportvliegtuigen.

Air shows

Tijdens een airshow worden vele solo display’s vertoond. Dan laat de piloot zien wat een bepaald vliegtuig allemaal kan. Ze komen op hoge snelheid over gevlogen of maken een mooie looping. Met geavanceerde technieken kunnen ze vaak stunts uithalen die je nog niet eerder gezien hebt.

Het wordt nog spannender als er een show wordt gegeven waarbij meerdere vliegtuigen bij elkaar vliegen. Diverse stuntteams reizen de hele wereld over om je dat te laten zien. Zo heb je bijvoorbeeld de Red Arrows (UK), Patrouille de France en Patrouille Suisse.

Static show

Naast al dat moois mag je bij een static show de diversiteit aan straaljagers, heli’s en bijbehorende wapentuig goed bekijken. Soms mag je in de cockpit kijken of door een transportvliegtuig heen lopen. De verschillende type straaljagers doet er ook toe. Sommige type zie je niet zo vaak en andere juist weer wel. Zo heb ik een grote voorkeur voor de Tornado, F-15 en de A-10. Dit zijn type straaljagers die nog steeds dienst doen, maar wel uit een periode komen van de koude oorlog.

Met name de A-10 heeft een reputatie van tankbuster. De F-15 wordt nog steeds doorontwikkeld en heeft een bijna smetteloze reputatie als het gaat om overwicht en betrouwbaarheid. De Tornado zal binnenkort met pensioen gaan. Bij een static show kan je dus zaken van heel dichtbij bekijken. Zoals dit wapentuig van Nederlandse heli’s waaronder de Apache.

Het fotograferen van vliegend materieel blijft een hele uitdaging met de sluitertijd van de camera, maar als het dan toch lukt, geeft het altijd een spectaculair beeld.

Luchtmachtdagen

De Luchtmachtdagen worden om de 2 a 3 jaar georganiseerd. Meestal in Leeuwarden of Volkel en soms op Gilze Rijen. De dagen zijn al jaren een grote trekpleister en is altijd goed georganiseerd. De laatste was in 2019 in Volkel. De volgende Luchtmachtdagen wordt gehouden in 2021 in Gilze Rijen.

F-35 Lightning II – Joint Strike Fighter

Een fenomeen wat ons land de afgelopen decennia ook politiek heeft bezig gehouden is de vervanger van het jachtvliegtuig van de Nederlandse Koninklijke Luchtmacht. Hoewel de F-16 wereldwijd nog lang niet is afgeschreven, is Nederland al in het bezit van haar opvolger. De F-35 Lightning II ook beter bekend als de Joint Strike Fighter (JSF). We hebben dit nieuwe toestel gezien tijdens de laatste Luchtmachtdagen in Volkel. Inmiddels staan er al een aantal gestationeerd op vliegbasis Leeuwarden.

Als we het toestel eens van dichtbij bekijken, zien we interessante details. Zoals op de staart. Daar staan 5 generaties jachtvliegtuigen getekend. Daarmee is de F-35 ook een 5e generatie straaljager.

Oud versus nieuw

Tijdens een airshow is het natuurlijk ook fantastisch om verschillende type vliegtuigen van verschillende generaties naast elkaar te zien vliegen. Daarom is de combinatie van een Spitfire, F-16 en de F-35 ook bijzonder om te bekijken. De Spitfire was in dienst in de 2e Wereld Oorlog. De F-16 deed haar intrede eind jaren 70 en de F-35 sinds 2019.

Controverse

De F-35 is ook onderwerp van verschillende politieke spelletjes. Het toestel is al verschillende malen over de tong gegaan in de Nederlandse politiek. Ook in andere landen spelen de hoog oplopende kosten het toestel parten. Toch is de F-35 in veel luchtmachten over de wereld het nieuwe werkpaard. Er zijn ook verschillende versies van het toestel. Zo is er een A-variant. Deze variant heeft onder andere Nederland aangeschaft. De B-variant is de zogenaamde STVOL variant. Dit type kan bijna verticaal opstijgen zoals de oude Harrier. Dan is er ook de C-variant. Dit type is voornamelijk te vinden op de vliegdekschepen van de Amerikaanse Marine. Om het compleet te maken is er ook een I-variant. Dit type is voor de Israëlische luchtmacht.

Turkije was ook één van de landen die het toestel wilde aanschaffen. Echter door het aanschaffen van luchtafweersystemen van Russische makelij heeft Turkije zichzelf uit het programma gezet. Nederland zal de komende jaren steeds meer van dit type zien en de F-16 zal de komende jaren met pensioen gaan of elders dienst doen. Nederland koopt ongeveer 52 stuks F-35A Lightning II.