Theatrum

Acta est fabula! Met deze woorden werd in de tijd van de Romeinen het einde van een theatervoorstelling aangegeven. Het betekent “Het spel is afgelopen”. Deze worden zouden ook zijn uitgesproken door Imperator Caesar Augustus op zijn sterfbed. Een theatervoorstelling in de tijd van de Romeinen werd in het wel bekende Romeinse theaters opgevoerd. Deze blog gaat over de Griekse en Romeinse theaters die wij door de jaren hebben bezocht.

Acta est fabula

Het ontwerp van de Romeinse theater is gebaseerd op die van de Grieken en herkenbaar aan de halfronde vorm. De Romeinen gebruikte baksteen en beton en bouwde het podium tegen de tribunes (cavea) aan. In tegenstelling tot de Grieken die gebruik maakte van natuursteen en het podium en tribunes gescheiden bouwden. De Grieken gebruikte veelal bergen om tegen aan te bouwen, waardoor een natuurlijke manier van ondersteuning tot stand kwam. Romeinen bouwde het theater op constructies bestaande uit bogen en gewelven.

Door de Romeinse macht en overheersing in grote delen van Europa, Azië en Afrika zijn er vele theaters vandaag de dag te bezoeken zonder dat je daarvoor naar Italië of Griekenland hoeft te reizen. Zo zijn er theaters te vinden in Duitsland, Frankrijk, Zwitserland, Luxemburg en zelfs in het Verenigd Koninkrijk. De meeste zijn uiteraard wel te vinden in de landen rondom de Middellandse zee. Wij hebben de volgende theaters bezocht.

Pompeï (Italië)

In 2016 waren wij in Campanië en brachten we een bezoek aan Pompeï. Het verhaal van deze eeuwenoude stad is bekend. Door de uitbarsting van de Vesuvius in 79 na Chr. werd deze stad bedolven onder het as. Tegenwoordig is deze stad te bezoeken en kun je ook het theater bezoeken. Dit theater werd op de Griekse manier opgebouwd. Het werd verdeeld over 3 ringen met in totaal 20 rijen. In totaal was er ruimte voor ongeveer 5.000 man.

Malaga (Spanje)

In Spanje zijn meerdere theaters te vinden. In 2012 waren we op rondreis in Andalusië en brachten we een bezoek aan het theater in Malaga. Dit theater dateert uit de eerste eeuw voor Christus. De herontdekking werd per ongeluk gedaan in 1951. Het theater is niet volledig uitgegraven. Delen van dit theater zijn door de Moren hergebruikt bij de bouw van de Alcazaba.

Amman (Jordanië)

In 2007 waren we in Jordanië. Midden in de hoofdstad Amman is een groot Romeins theater te vinden. Het heeft 33 rijen en plek voor circa 6.000 personen. Het is zo goed bewaard gebleven en onderhouden dat er tegenwoordig ook theatervoorstellingen worden gegeven. Een grappig detail is dat dit theater werd gebouwd in de 2e eeuw. Toen heette Amman nog Philadelphia.

Amman is gebouwd op meerdere bergen. Dit theater is ook tegen een berg aan gebouwd. De Griekse manier dus.

Jerash (Jordanië)

In het noorden van Jordanië liggen de Romeinse archeologische plaatsen Jerash en Ajlun. Wij bezochten in Jerash zowel het noordelijke als zuidelijke theater. Eén keer per jaar wordt het Jerash festival gehouden. Er worden dan theatershows gegeven en treden er diverse dichters en musici uit de hele wereld op.

Deze muzikant staat in het zuidelijke theater. Het noordelijke theater ziet er als volgt uit.

In dit theater had ik een interessant onderonsje met de reisleider. We hadden het over de situatie in het Midden-Oosten, de westerse invloed en de aanwezigheid van de Amerikanen. Interessante conclusie was dat democratie niet gebracht kan worden in een land (Irak) waar altijd een dictatuur heeft geheerst. Een dictator zal de touwtjes strak houden waardoor er geen chaos ontstaat. Het gesprek vond plaats in 2007. Vandaag in 2016 kunnen we toch wel zeggen dat er een kern van waarheid in zit.

Pergamon Bergama (Turkijë)

Het meeste indrukwekkende theater die wij tot nu toe zijn tegen gekomen is die in Pergamon. Tijdens de Turkse rondreis in 2013 brachten we een bezoek deze oude Griekse stad. Hoewel Pergamon oorspronkelijk door de Grieken is gebouwd, werd deze stad uit de oudheid een belangrijke pion in het spel van de Romeinen. Geleidelijk viel Pergamon onder het bewind van de Romeinen.

Bovenop de berg bevind zich de Akropolis en heb je uitzicht over de stad Bergama. Het theater is één van de steilste in de wereld en biedt plaats voor ongeveer 10.000 personen. Het theater werd gebouwd in de 3e eeuw na Christus.

Asklepieion Bergama (Turkije)

Even verderop bevind zich een Asklepieion voor de mensen uit Pergamon. Een Asklepieion is een geneeshuis waarbij de Griekse heelkunst werd toegepast. Wat dat ook precies mag zijn. De toegepaste geneeskunde was zowel fysiek als psychologisch. Bij de Asklepieion even buiten Bergama is ook een theater te vinden.

Efeze (Turkije)

De laatste in dit rijtje theaters is die van Efeze. Een verzameling van indrukwekkende gebouwen uit de tijd van de Grieken en de Romeinen. Efeze was een haven- en handelsstad en was met name onder de Romeinse tijd een bloeiende stad. Echter door de verzanding van de haven raakte Efeze deze positie kwijt. De stad werd zelfs verlaten.

In de 20e eeuw werd Efeze herontdekt en vonden opgravingen plaats. Het theater in Efeze toont dat de stad in de oudheid een grote stad was. Het theater biedt plaats voor circa 24.000 personen.